雜亂但是“有”章泰語中的王室用語你搞懂了嗎？

推薦人：來源: 閱讀: 2.94W 次大中小

學習泰語的小夥伴一定對王室用語不陌生，它們又長又難的長相就讓很多同學望而卻步了，不過不要緊，對於那些還沒有完全學會的同學，今天的文章就幫助大家系統地瞭解泰語裏這種獨特的語言現象，來了解一下這些看起來似乎有點“嚇人”的王室用語到底是怎麼回事。

คำราชาศัพท์ หมายถึง ศัพท์สำหรับพระมหากษัตริย์ คำราชาศัพท์ใช้กับพระมหากษัตริย์ ศัพท์หลวง ศัพท์ราชการ และหมายรวมถึงคำสุภาพ ซึ่งนำมาใช้ให้ถูกต้องตามชั้นหรือฐานะของบุคคล บุคคลผู้ที่พูดต้องใช้ราชาศัพท์ด้วย ราชาศัพท์เป็นวัฒนธรรมทางภาษาที่ชาวไทยใช้สื่อสารกับบุคคลดังกล่าว ด้วยความเชื่อและการยกย่องมาแต่โบราณกาล
王室用語，是向國王及其他王室成員說話時使用的詞彙，還包括一些禮貌詞，需要根據個人的等級和地位選擇正確的用詞，在需要時使用。王室用語是泰國人的一種語言文化，是從古代沿襲下來的一種信仰和文化尊崇。

คำราชาศัพท์ – ลักษณะการใช้ราชาศัพท์
王室用語詞彙-使用王室用語的特徵

การใช้คำราชาศัพท์กับบุคคลต่างๆ
需要使用王室用語的說話對象，分別是

1.พระมหากษัตริย์ 2. พระบรมวงศานุวงศ์ 3. พระสงฆ์ 4. ข้าราชการชั้นสูงหรือขุนนาง 5. สุภาพชน
1. 國王；2. 王室成員；3. 僧侶；4. 高級官員或貴族；5. 其他人士

คำราชาศัพท์แบ่งได้ 6 หมวด คือ
王室用語詞彙分成6類，分別是

1.หมวดร่างกาย 2. หมวดเครือญาติ 3. หมวดเครื่องใช้ 4. หมวดกริยา 5. หมวดสรรพนาม 6. หมวดคำที่ใช้กับพระสงฆ์
1. 身體類；2. 親戚類；3. 用具類；4. 動作類；5. 人稱代詞類；6. 僧侶詞彙

1. คำราชาศัพท์ที่ใช้เป็นคำนาม มี 2 ลักษณะ คือ
1. 用作名詞的王室用語詞彙有2個特徵，分別是

1.1 คำนามที่ไม่ใช้คำใดๆ ประกอบ ได้แก่ คำนามประเภทสมุหนาม เช่น คณะ สมาคม มูลนิธิ เป็นต้น
1.1 不用任何其他詞進行合成的名詞，即集合名詞，例如團體、社團、慈善機構等等。

อีกพวกหนึ่ง ได้แก่ คำนามที่เป็นราชาศัพท์แล้วในตัว เช่น ตำหนัก วัง เป็นต้น พวกหลังนี้เมื่อใช้ในระดับสูงขึ้นไปต้องใช้คำอื่นประกอบ เช่น ตำหนัก (เรือนเจ้านาย) พระตำหนัก (เรือนของพระมหากษัตริย์)
另一類即本身已經是王室用語詞彙的名詞，例如行宮、宮殿等等，這一類名詞在更高一級的使用中必須要和其他的詞進行合成，比如 ตำหนัก（貴族的房屋）、 พระตำห นัก（國王的房屋）。

1.2 คำนามที่ใช้คำอื่นประกอบเพื่อเป็นราชาศัพท์
1.2 需要和其他詞合成構成王室用語詞彙的名詞

ก. สำหรับพระมหากษัตริย์
（1）國王

* คำนามที่เป็นชื่อสิ่งของสำคัญที่ควรยกย่อง มีคำเติมหน้า ได้แก่ พระบรมมหาราช พระบรมมหา พระบรมราช พระบรม พระอัคราช พระอัคร และพระมหา เช่น พระบรมมหาราชวัง พระบรมมหาชนกพระบรมราชชนนี พระบรมราชวงศ์ พระบรมอัฐิ พระบรมโอรสาธิราช พระอัครชายา พระมหาปราสาท พระมหาเศวตฉัตร เป็นต้น
*一些應該受到尊崇的物品的名字，在詞前加補充成分，例如：พระบรมมหาราช“王室的” 、พระบรมมหา“王室的”、 พระบรมราช“皇家的”、 พระบรม“王室的”、 พระอัคราช“至高無上的”、 พระอัคร“至高無上的”、和พระมหา 例如：พระบรมมหาราชวัง“皇宮” 、พระบรมมหาชนก“皇家文學作品”、พระบรมราชชนนี“王后” 、พระบรมราชวง ศ์“王室” 、พระบรมอัฐิ“皇家舍利”、 พระบรมโอรสาธิราช“王冠”、 พระอัครชายา“王妃”、 พระมหาปราสาท“宮殿” 、พระมหาเศวตฉัตร“華蓋”等。

*คำนามเป็นชื่อสิ่งสำคัญรองลงมา นำหน้าด้วยคำ “พระราช” เช่น พระราชวังพระราชวงศ์ พระราชทรัพย์ พระราชลัญจกร เป็นต้น
*重要程度低一級的物品的名詞，用“พระราช”做前綴引出，例如：พระราชวังพระราชวงศ์“地方統治者宮殿”、 พระราชทรัพย์ “王室財產”、พระราชลัญจกร“國王印章”。

* คำนามเป็นชื่อของสิ่งสามัญทั่วไปที่ไม่ถือว่าสำคัญ ส่วนใหญ่เป็นคำบาลีสันสกฤต เขมร และคำไทยเก่า แต่บางคำก็เป็นคำไทยธรรมดานำหน้าด้วยคำ “พระ” เช่น พระกร พระบาทพระโรค พระฉาย พระแท่น พระเคราะห์ เป็นต้น คำนามใดที่เป็นคำประสม มีคำ “พระ” ประกอบอยู่แล้ว ห้ามใช้คำ “พระ” นำหน้าซ้อนอีก เช่น พานพระศรี (พานหมาก) ขันพระสาคร (ขันน้ำ) เป็นต้น
*不算重要的一般事物的名詞，大部分都是梵語、巴利語、高棉語和古泰語詞彙，但有些詞是普通的泰語詞加上พระ/phra4/這個詞，比如：พระกร“胳膊”、 พระบาท พระโรค“疾病”、 พระฉาย“鏡子”、 พระแท่น“座椅”、 พระเคราะห์“星球”等等。

* คำนามที่เป็นชื่อสิ่งไม่สำคัญและคำนั้นมักเป็นคำไทย นำหน้าด้วยคำว่า “ต้น” เช่น ม้าต้น ช้างต้น เรือนต้น และนำหน้าด้วย “หลวง” เช่น ลูกหลวง หลานหลวง รถหลวง เรือหลวง สวนหลวง
*不重要的其他事物的名詞，一般是泰語詞彙，再加上 ต้น/ton3/這個詞，例如：ม้าต้น“皇家馬匹”、 ช้างต้น“皇家大象”、 เรือนต้น“皇家船”；或者加上 หลวง/luang5/ 一詞，例如：ลูกหลวง“國王的兒子”、 หลานหลวง“國王的孫子”、 รถหลวง“國王的車”、 เรือหลวง“國王的船”、 สวนหลวง“國王的園林”。

ส่วน “หลวง” ที่แปลว่า ใหญ่ ไม่จัดว่าเป็นราชาศัพท์ เช่นภรรยาหลวง เขาหลวง ทะเลหลวง เป็นต้น นอกจากคำว่า “ต้น” และ “หลวง” ประกอบท้ายคำแล้วบางคำยังประกอบคำอื่นๆ อีก เช่น รถพระที่นั่ง เรือพระที่นั่ง รถทรง เรือทรง ม้าทรง ช้างทรง น้ำสรง ห้องสรง ของเสวย โต๊ะเสวย ห้องบรรทม เป็นต้น
如果 หลวง/luang5/這個詞翻譯成“大的”時，不算做王室用語詞彙，比如：ภรรยาหลวง“正妻”、 เขาหลวง“大山”、 ทะเลหลวง“公海”等等。除了 ต้น 和 หลวง 之外，還有其他詞可以置於普通名詞之後，例如：รถพระที่นั่ง“王室成員的交通工具”、 เรือพระที่นั่ง“王室成員乘坐的船”、รถทรง“王室成員乘坐的車”、 เรือทรง“王室成員乘坐的船”、 ม้าทรง“王室成員騎的馬”、 ช้างทรง“王室成員騎的象”、 น้ำสรง“撒向佛像的聖水”、 ห้องสรง“國王的浴室”、 ของเสวย“國王的膳食”、 โต๊ะเสวย“國王用膳的桌子”、 ห้องบรรทม“王室成員的臥室”等。

ข. สำหรับเจ้านายหรือพระบรมวงศานุวงศ์ คือตั้งแต่ สมเด็จพระบรมราชินีลงไปถึงหม่อมเจ้า
（2）貴族或王室其他成員，從王后到蒙昭（泰國一種爵位，國王的孫子輩會被授予這個爵位）

* ใช้พระราชนำหน้า เช่น พระราชเสาวนีย์ พระราชประวัติ พระราชดำรัส พระราชกุศล พระราโชวาท พระราโชบาย เป็นต้น
*用 พระราช/ phra4raat3/一詞作爲前綴，例如：พระราชเสาวนีย์“王后御詔”、 พระราชประวัติ“皇家傳記”、 พระราชดำรัส“王室演講”、 พระราชกุศล“皇家慈善活動”、 พระราโชวาท“王室的諫言”、 พระราโชบาย“皇家政策”等。

* ใช้พระนำหน้า เช่น พระเศียร พระองค์ พระหัตถ์ พระทัย พระบาท เว้นแต่หม่อมเจ้าไม่ใช้ “พระ” นำหน้า ใช้ว่า เศียร องค์ หัตถ์ หทัย บาท เป็นต้น
*用 พระ/phra4/一詞作爲前綴，例如：พระเศียร“頭”、 พระองค์“位”、 พระหัตถ์ “手”、พระทัย“心”、 พระบาท“足”等等，除了蒙昭不使用 พระ 作爲前綴，用เศียร“頭” 、 องค์“位”、 หัตถ์“手”、 หทัย“心”、 บาท“足”等等。

การใช้คําราชาศัพท์ที่ควรสังเกตุ
需要注意的王室用語

การใช้คำว่า “พระ” “พระบรม” “พระราช”
使用 พระ/phra4/、พระบรม/phra4boo1rom1/、พระราช/phra4raat3/

“พระ”ใช้นำหน้าคำนามที่เป็นอวัยวะ ของใช้ เช่น พระชานุ พระนลาฏ พระขนง เป็นต้น
“พระ”一詞加在器官、用具詞彙的前面，例如：พระชานุ“膝蓋”、 พระนลาฏ“額頭”、 พระขนง“眉毛”。

“พระบรม”ใช้เฉพาะพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เช่น พระบรมราโชวาท พระบรมราชานุเคราะห์ พระปรมาภิไธย เป็นต้น
“พระบรม”只能用在與國王相關的詞彙中，例如：พระบรมราโชวาท“國王誡言”、 พระบรมราชานุเคราะห์“國王援助”、 พระปรมาภิไธย“國王簽名”等。

“พระราช”ใช้นำหน้าคำนาม แสดงว่าคำนามนั้นเป็นของ พระมหากษัตริย์ สมเด็จพระบรมราชินี สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ เช่นพระราชประวัติ พระราชานุญาต พระราชวโรกาส เป็นต้น
“พระราช”加在一些詞的前面，表示這些詞彙是屬於國王、王后、王子和公主的，例如：พระราชประวัติ“王室成員歷史”、 พระราชานุญาต“王室成員的批准”、 พระราชวโรกาส“王室成員賜予的機會”等等。

หลัก 3 ประการ การใช้คำว่า “ทรง”
使用“ทรง”/song/這個詞的三個原則

นำหน้าคำนามสามัญบางคำ ทำให้เป็นกริยาราชาศัพท์ได้ เช่น ทรงรถ ทรงดนตรี ทรงช้าง ทรงเครื่อง เป็นต้น
放在一些普通名詞前，使其變成（王室用語的）動詞，比如：ทรงรถ“坐車”、 ทรงดนตรี“演奏樂器”、 ทรงช้าง“騎象”、 ทรงเครื่อง“裝扮”等等。

นำหน้าคำกริยาสามัญ ทำให้เป็นกริยาราชาศัพท์ เช่น ทรงวิ่ง ทรงเจิม ทรงออกกำลังกาย ทรงใช้ เป็นต้น
放在一些普通動詞前，使其成爲（王室用語的）動詞，例如：ทรงวิ่ง“跑” 、ทรงเจิม“塗油”、 ทรงออกกำลังกาย“鍛鍊身體”、 ทรงใช้“使用”等等。

นำหน้าคำนามราชาศัพท์ ทำให้เป็นกริยาราชาศัพท์ได้ เช่นทรงพระราชดำริ ทรงพระอักษร ทรงพระดำเนิน ทรงพระราชนิพนธ์ เป็นต้น คำกริยาที่เป็นราชาศัพท์อยู่แล้วไม่ใช้ “ทรง” นำหน้า เช่นเสวย เสด็จ โปรด เป็นต้น
放在王室用語名詞前，使其變成王室用語的動詞，例如：ทรงพระราชดำริ“下御昭”、 ทรงพระอักษร“寫字”、 ทรงพระดำเนิน“進行”、 ทรงพระราชนิพนธ์“寫作”，已經是王室用語動詞的詞彙不用ทรง做前綴，例如：เสวย“吃”、 เสด็จ“去”、 โปรด“善待”等等。

การใช้ราชาศัพท์ให้ถูกต้องตามสำนวนไทย
在熟語諺語中正確使用王室用語

ไม่นิยมเลียนแบบสำนวนต่างประเทศ
不可以模仿國外的熟語諺語

ถ้ามาต้อนรับพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ต้องใช้ว่า ประชาชนมาเฝ้า ฯ รับเสด็จ คำว่า “เฝ้าฯรับเสด็จ” ย่อมาจาก “เฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทรับเสด็จ” ไม่ใช้คำว่า “ถวายการต้อนรับ”
如果是迎接國王的到來，應該用：ประชาชนมาเฝ้า ฯ รับเสด็จ“人民等待迎接國王”，เฝ้าฯรับเสด็จ 一詞縮寫自 เฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทรับเสด็จ，不應該用 ถวายการต้อนรับ“敬獻上歡迎”。

คำว่า “คนไทยมีความจงรักภักดี” หรือ “แสดงความจงรักภักดี” ใช้ได้ แต่ไม่ควรใช้คำว่า “ถวายความจงรักภักดี”
คนไทยมีความจงรักภักดี“泰國人擁有忠誠”或者 แสดงความจงรักภักดี“表達忠誠”，但不可以用 ถวายความจงรักภักดี“敬獻上忠誠”。